Sinek Kuşu

Çocukluğumda ansiklopedilerde veya dergilerde (o zamanlar internet yoktu daha) bu şirin bir o kadar da inanılmaz kuşları gördüğümde bir gün gelip de evimin bahçesinde uçuşacaklarını hiç düşünmezdim doğrusu. En nihayetinde sinek kuşları sadece Amerika kıtasında yaşıyordu ben ise gün gelip de Amerika’ya taşınacağımı bilmiyordum. Kaliforniya’ya taşınıp bu kuşları kendi gözlerimle görmeye başlayınca haklarında daha çok şey öğrenmek ve elbette fotoğraflarını çekmek istedim. Bu ay ayın fotoğrafı köşesinde öğrediklerimi ve çektiğim bir fotoğrafı paylaşıyorum.

Bu kuşlar Dünya’nın en küçük kuşlarından, Küba’da yaşayan alt bir tür olan “arı sinek kuşu” 1.5-2 gram ağırlığı ve 5cm boyu ile Dünya’nın en küçük kuşu ünvanına sahip. Ancak sinek kuşlarının rekorları bununla sınırlı değil; normalde saniyede (dakikada değil!) 50-80 defa kanat çırpabilen bu kuşlar kur yaparken saniyede 200’e kadar çıkan kanat çırpma sayısı ile Dünya’nın en hızlısı. Bitti mi? Tabi ki hayır. Bu derece yüksek hızda çalışan kaslar çok oksijene ihtiyaç duyuyor, haliyle kan dolaşımının da son derece hızlı olması gerekiyor. Dinlenirken bile dakikada 600 olan nabızları, uçuş sırasında dakikada 1200’ün üzerine çıkarak bir başka dünya rekoruna imza atıyor. Kalbin bu kadar hızlı atması bile tek başına gerekli kan akışını sağlamaya yetmiyor, kalbin hacmi de son derece büyük: kalpleri tüm vücut ağırlıklarının %2.5’i kadar. Bu, eğer bizim de kalbimiz aynı oranlarda olsaydı 250 gram yerine 2 kilo olurdu demek. Bu kadar çok oksijen kullanımı elbette bir o kadar da yakıt tüketimi var demek; bu kuşların besinleri çoğunlukla enerji açısından son derece yoğun olan çiçek nektarından oluşuyor. Ancak bir çeşit şekerli su sayılabilecek nektar, protein ve diğer besleyici öğeler açısından son derece fakir, bu yüzden sinek kuşları küçük böcekleri ve sinekleri de menüsünde bulundurmak zorunda. Bu derece hızlı bir vücuda sahip olunca havada uçan sinekleri avlamak pek zor olmasa gerek. Hız demek duyu sinyallerini işleyip aksiyona çevirmek için az zaman olması, haliyle yüksek performanslı bir işlem ünitesine gerek duyulması demek. Bu yüzden oransal olarak kuşlar aleminin en büyük beyini ile bir başka rekorun sahibi olmalarına da pek şaşırmıyoruz.

Sinek kuşlarınının avlanmasını yavaşlatılmış olarak aşağıdaki video’un 19. dakikasında görebilirsiniz. Aynı video’nun 30. dakikası civarında ise benim fotoğrafını çektiğim “Anna’s Hummingbird” cinsinin yüksek hızlı kur dalışı sırasında kuyruk tüylerinin hızla çarpan hava ile nasıl titreşip “cik” sesi çıkarttığını görülüyor.

Bu kuşların hayret verici özelliklerinden bir başkası da nektar içme yöntemleri. Uçları çatal  şeklinde olan dilleri sıvı içerisine girdikten sonra, çatalın hem sağ hem de soldaki parçaları birbirinden bağımsız şekilde boylamasına kıvrılarak birer boru şeklini alıyor ve böylece sıvıyı içine hapsediyor. İçi nektar dolu olan dilini gagasının içine çekerek nektarı midesine indiren kuş saniyede 13 kere tekrar edebildiği bu teknikle kısa zamanda büyük miktarlarda nektar içmeyi başarıyor.

Bu kuşların sınırları zorlayan fizyolojileri ve son derece ilginç özellekleri saymakla bitmez. Sinek kuşlarının diğer ilginç özelliklerini araştırmayı size bırakıyorum.

Fotoğraf künyesi

• Fotoğrafı çeken: Cüneyt Özdaş
• Kamera: Canon EOS 6D
• Lens: Tamron SP 24-70mm f/2.8 Di VC USD
• Odak uzaklığı: 70mm
• Diyafram: f/6.3
• Pozlama: 1/640 saniye,
• ISO: 800
• Resim Düzenleme Yazılımı: Adobe Lightroom
• Yer: San Francisco, USA

İlgiç linkler:

http://www.wired.com/wiredscience/2011/05/hummingbird-tongue-drinking/

http://www.pnas.org/content/108/23/9356.full.pdf+html?with-ds=yes

http://www.guinnessworldrecords.com/records-1000/fastest-wing-beat-of-a-bird/

http://www.pbs.org/wnet/nature/episodes/hummingbirds-magic-in-the-air/video-full-episode/5475/

http://www.hummingbirds.net/species.html