Bu sayımızda, ayın fotoğrafı köşemizde, bir müzik CDsi üzerindeki dijital bilgiye yakından bakıyoruz.
Fotoğraf: Cüneyt Özdaş
Makine: Canon 7D
Yardımcı Ekipman: Hobi mikroskobu
Yüksek çözünürlük için tıklayın.
Yukarıda gördüğünüz fotoğrafta bir müzik CDsi üzerindeki dijital verinin CD üzerindeki çukurlar aracılığı ile nasıl saklandığını görüyoruz.
Açık renkte görülen alanlar 600 nm (nanometre) genişlikte ve 100 nm derinlikteki küçük çukurlardan oluşur. Bu çukurlar CD yüzeyinde spiral şekilde sıralanır. Spiralin iki çizgisi arasında 1600 nm aralık mevcuttur. Çukurlar ve düzlüklerin sıralaması bir çeşit kodlama ile 0 ve 1 değerlerini saklar.
Merak edenler için, bu resim Iron Maiden grubunun Somewhere in Time albümünün ilk parçası olan Caught Somewhere in Time’in fotoğrafı.
Fotoğraf müthiş! Keşke biraz okuma teorisi üzerine bilgi verseniz,(Az çok biliyorum çukurlar 1 olarak algılanıyor)duyduğum kadar blu-ray teknolojisinde kuantum mekaniği geçerli doğru mudur?
CD’lerdeki kodlama çukur=1, düzlük=0 kadar basit değil malesef. Optik kafanın iz üzerinde kalmasını garanti etmek ve optik okuyucu önunden geçen bitlerin geçiş hızını (clock) tahmin etmek için çukur-düzlük geçişlerinin çok seyrek olmaması gerekiyor. Ayrıca çukurları çok kısa tutmayan böylece okuma hatalarını azaltan bir teknik de kullanılıyor kodlamada. Bunlara ek olarak ham bilginin içerine ekstra sağlama değerleri (checksum) ekleniyor. Tüm bunlara ek olarak da çizgi üzerinde periyodik olarak adres bilgisi yer alıyor ki okuyucu kafanın nerede durduğu ve şarkı atlarken nereye gittiği bilinebilsin.
Bu kodlamanın en temelinde çukur-düzlük geçişleri “1” değerini gösterirken geçiş olmaması “0” demek oluyor. bu bitlerden 14 tanesi bir kodlama ile 8 bite çevriliyor. Aradan adres bilgisi, sağlama bitleri ve bytle’ları ayıklanınca ancak o zaman bildiğimiz 16bitlik ses verilerine ulaşışabiliyor.