Kuzey Madagaskar'da keşfedilen dünyanın en küçük bukalemunu: Brookesia micra (Fotoğraf:PLoS ONE)

Araştırmacılar, geçtiğimiz aylarda Madagaskar Yağmur Ormanları’nda dünyanın en küçük sürüngeni olduğu düşünülen dört yeni bukalemun türü keşfettiler. Türün yetişkinlerinin burun ucundan kuyruk ucuna uzanan boyu 2.5 cm civarında.

Keşfedilen yeni bukalemunlar yaprak bukalemunları da denen Brookesia türünün üyeleri. Bu türe ait diğer bukalemunlar da oldukça küçük, yetişkinlik boyları diğer bukalemun türlerinin yavru halleri kadar. Ancak yeni keşfedilen Brookesia micra, türün diğer üyelerinden çok daha küçük.

Brookiesa cinsi bukalemunlar çok dar bir alanda yaşıyorlar. Türün üyelerinin yarısı tek bir bölgede sınırlı. Yeni bulunan en küçük bukalemun türü  olan Brookesia micra ise sadece Nosy Hara isimli küçük bir adada yaşıyor. Bu tip ekstrem minyatürizasyon, özellikle ada popülasyonlarında sıklıkla karşılaşılan bir durum. Ada Cüceleşmesi denen bu durum, genelde küçük adalarda mahsur kalan türlerde sık gözlenen bir evrimsel süreç. Ada cüceleşmesinin, kısıtlı çevrede yiyecek miktarının da kısıtlı olması ve bu ortamda yaşayan canlıların zaman içinde doğal seçilim ile boyutlarını küçülterek bu kaynak azlığına adapte olmaları sonucu ortaya çıktığı düşünülüyor. Küçük canlılar, daha az kaynak tüketiyorlar, bu da kaynakların sınırlı olduğu bir ortamda mensup oldukları türün başarısı için önemli bir faktör.

Araştırmayı yürüten sürüngenbilim uzmanı Frank Glaw basın açıklamasında “Bu cüce sürüngenlerin ekstrem minyatürizasyonu, beraberinde vücut yapılarında ve organ yerleşiminde de farklılıkları getirmiş olabilir. Bu uzun vadede araştırılması gereken önemli bir konu. Ama daha da önemlisi Brookesia micra ve benzer diğer dar alanda yaşayan türlerin Madagaskar bölgesindeki yağmur ormanlarının tahribatı nedeniyle yok olmasının önüne geçmek.” dedi.

Bulunan bukalemunlar gözle birbirinden ayırdedilemeyecek kadar küçük oldukları için, farklı türlere ait oldukları ancak genetik analiz yöntemi ile saptanabildi. Keşfi yapan bilim adamlarının bu konuda yaptıkları yayın, 14 Şubat 2012 tarihli PLoS ONE dergisinde yayınlandı.

 

Kaynaklar:

  1. Wired :World’s tiniest chameleons found in Madagaskar
  2. PLoS ONE: Rivaling the World’s Smallest Reptiles

 

Yorum Ekle

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Işıl Arıcan

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olduktan sonra ABD'de Sağlık Yönetimi üzerine yüksek lisans ve ardından gene ABD'de tıbbi bilişim ve proje yönetimi üzerine danışmanlık yaptı. Halen Stanford Üniversitesi Çocuk Hastanesi'nde Bilgi İşlem Direktörü olarak çalışıyor. Çeşitli bilim dışı iddiaları ve hurafeleri inceleyen Yalansavar isimli blogun kurucusu ve yazarıdır.