Dünyanın önde gelen evrim biyoloğu ve “memetik” kavramının yaratıcısı olan Richard Dawkins, 2011 yılında Batman’den Sandman’a kadar pek çok grafik romanının çizeri grafiker David McKean ile bir araya gelerek çocuklara yönelik bir bilim kitabı yayınladı. Her ne kadar ikilinin bir araya geliş amacı çocuklar olsa da, ortaya çıkan eser, 12 yaş üstü çocuklardan yetişkinlere dek uzanan bir okuyucu kitlesine hitap edebilecek kadar renkli, ilginç ve eğlenceli.
Eğer çocukluğunuz 1980’ler civarında geçtiyse aşağıdaki harf dizisi sizlere çok tanıdık gelmiş olmalı.
-ayr, ayr-cis, cisi-düra, dürb-gari, gark-hol, hom-kard, kare-limo, limp-moto, moto-peda, peda-sara, sarp-tech, teda-zeyt…..
Benim için öyle, çünkü bu harfler evimizdeki kütüphanede dizili duran Meydan Larousse ansiklopedisinin ciltlerinde yazan dizin harfleriydi. O yıllarda büyüyen çocuklar olarak, bizler günümüzdeki kadar zengin ve çok sayıda çocuk kitaplarına sahip değildik. Çocuk romanları ve hikayelerinin azlığı ve kalitesizliği yanısıra, çocuklara yönelik bilim kitaplarının yokluğu bizim kuşağın ortak özelliklerinden biriydi. O nedenle pekçoğumuzun bilimle ilk tanışması gazete promosyonları ya da aileler arasında ansiklopedi edinme modası sayesinde bir şekilde evlerimize girmiş, ciltlerinde bu harflerle bize kütüphaneden bakan kalın yaldızlı ansiklopedi ciltleri sayesinde oldu.
Zaman ilerledikçe çocuk kitapları renklendi, şekillendi. Son yıllarda İş Bankası yayınları, Tübitak ve diğer yayınevlerinin yayınlamakta olduğu bilim kitapları artıyor. Bu kitapları gördükçe, Meydan Larousse ansiklopedisinin 30-40 yıl eski birikiminden birşeyler öğrenmeye çalışan çocukluğum gözümün önüne geliyor, zamane çocukları için seviniyorum, ama zaman zaman ne yalan söyleyeyim kıskanıyorum…
Çocuk bilim kitaplarına çok değerli bir katkı da ünlü evrim biyoloğu Richard Dawkins‘ten geliyor: Gerçeğin Büyüsü
Dünyanın önde gelen evrim biyoloğu ve “memetik” kavramının yaratıcısı olan Richard Dawkins, 2011 yılında Batman‘den Sandman‘a kadar pek çok grafik romanının çizeri grafiker David McKean ile bir araya gelerek çocuklara yönelik bir bilim kitabı yayınladı. Her ne kadar ikilinin bir araya geliş amacı çocuklar olsa da, ortaya çıkan eser, 12 yaş üstü çocuklardan yetişkinlere dek uzanan bir okuyucu kitlesine hitap edebilecek kadar renkli, ilginç ve eğlenceli.
Gerçeğin Büyüsü, son derece basit bir dil ve birbirinden keyifli resimlerle temel bilimsel bilgileri çocuklara öğretmeyi amaçlıyor.
Kitap, her biri çocukların sıklıkla sorduğu birer sorudan ismini alan 12 bölümden oluşuyor:
- Gerçeklik nedir? Sihir nedir?
- İlk insan kimdir?
- Neden bir sürü değişik hayvan var?
- Gece, gündüz, yaz ve kış nasıl oluşuyor?
- Güneş nedir?
- Gökkuşağı nedir?
- Herşey nasıl ve nerede başladı?
- Evrende tek başımıza mıyız? Uzaylılar var mı?
- Deprem nedir?
- Neden kötü şeyler oluyor?
- Mucize nedir?
Dawkins, McKean’in birbirinden güzel resimleri ile her bölümde çocukların bu sorular üzerinden çocukları düşünmeye sevkediyor, onlara bilimsel yöntemi günlük hayattaki bu sorulara yanıt ararken nasıl uygulayacaklarını öğretiyor. Soruları çocukların anlayabileceği basit bir dille cevaplarken onlara son derece temel bilgileri aktarmayı da ihmal etmiyor: DNA’nın yapısı, doğal seçilim, atomlar ve maddenin yapısı, yerçekimi, yıldızların evreleri, supernovalar, kara delikler, fotosentez, ışığın yapısı, deprem ve tektonik plakalar…..
Çoğu bölüm, bölüm başlığındaki soruya yanıt veren masallarla başlıyor. Dawkins, çocukların peri masallarına olan ilgisini başarılı bir şekilde kullanarak önce onlara aynı bilimsel durum için dünyanın çeşitli ülkelerinde anlatılan masalları aktarıyor.
Masalların ardından sorunun bilimsel cevabını sunuyor… ve aslında bilimsel cevabın de en az peri masalları kadar muhteşem ve güzel olduğunu örneklerle gözler önüne seriyor.
Örneğin, “Güneş Nedir?” bölümü önce Afrika kabilelerinin güneşle ilgili masalıyla başlıyor. Ardından İnka ve Aztek’lerin güneşle ilgili hikayelerini anlatan Dawkins, oradan Mısır mitolojisindeki Amon-Ra‘ya, ve Yunan mitolojisinde altın arabası ile her gün gökyüzünü kat eden Apollo‘ya ilişkin masallara geçiyor.
Masal faslı bitince bilimsel açıklama faslına geliyor: Güneşin aslında ne kadar büyük ve sıcak olduğunu, yaşam için ne denli önemli olduğunu, bizi aydınlatan ve ısıtan ışınların nasıl ortaya çıktığını basitçe ve örneklerle anlatıyor. Ardından güneş ışınlarının yaşantımıza olan etkisi, fotosentez ve besin zinciri ile bölümü bitiyor.
Kitap, 2011 yılının son yarısında İngilizce konuşan ülkelerde piyasaya sürüldü, Türkçe çevirisi halen sürüyor ve 2012 yılında Türkiye’de piyasaya çıkacak. iPad kullanıcıları için, ingilizce ve hareketli grafikleri olan bir versiyonu iTunes üzerinden satışa sunulmuş durumda.
Çocuğu olanlara veya çocukluğu Meydan Larousse ile geçmiş olanlara duyurulur.
Yorum Ekle