3 DAKİKADA 2018

Seslendirenler: Saynur Birsu Dönen, Doğukan Güzelşen

Müzik: Zamanusta, “Kararlı Denge”

http://www.acikbilim.com

————————————-

Haberler:Bu yayınımızda sizlerle 2018’in en önemli 10 bilim olayını paylaşıyoruz.


Genetiği değiştirilmiş ilk bebekler Çin’de, Kasım ayında dünyaya geldi! İkiz kız bebeklere babanın taşıdığı HIV virüsünün geçmemesi için CRISPR yöntemiyle müdahale eden doktor Jiankui, çalışmasını yayımlamadı. Bebek sahibi olan çift ise basına demeç vermeyi reddetti.

Kaynak:

https://www.sciencenews.org/article/gene-edited-babies-top-science-stories-2018-yir


Temmuz ayında yakın komşumuz Mars’ta 20 kilometre ene sahip bir yeraltı gölü keşfedildi. Güney Kutbundaki bir buzun 1.5 km altında yer alan göl, kızıl gezegenin kalıcı su kaynaklarına sahip olduğunun önemli bir kanıtı. Bu da bir zamanlar Mars’ta yaşam filizlenmiş olabileceği yönündeki beklentileri güçlendiriyor.

Kaynak:

https://www.sciencenews.org/article/mars-water-ice-lake-top-science-stories-2018-yir

İki hemcinsin çiftleşmesiyle üreyen ilk fareler Ekim ayında Çin’de dünyaya geldi. Gen değiştirme ve kök hücre teknolojisi kullanılarak uygulanan yöntem büyük ölçüde başarılı sonuç verdi. İki dişiden dünyaya gelen bebekler oldukça sağlıklıyken, iki erkekten üreyen 12 fareden sadece 2’si hayatta kalabildi.

Kaynak:

https://www.nationalgeographic.com/science/2018/10/news-gene-editing-crispr-mice-stem-cells/

Hayvanlar aleminin en eski üyesi Eylül Ayında Avustralyalı bilim insanlarınca keşfedildi. 1947 yılında bulunan ve bugüne dek tanımlanamayan fosildeki yağ moleküllerini inceleyen araştırmacılar, canlının tam 558 milyon yıl önce yaşadığını keşfettiler. Keşif “paleontolojinin kutsal kasesi” olarak adlandırıldı.

Kaynak:

https://edition.cnn.com/2018/09/21/health/oldest-known-animal-fossil-intl/index.html


En eski insan çizimi Güney Afrika’da bulundu. 73.000 yıllık çizim, Homo sapienslerin 70 bin yıl önce de tıpkı bizler gibi davrandığı yönündeki hipotez için önemli bir destek teşkil etti. Çizimin yaşı, Avrupa ve Endonezya’daki 40.000 yıllık mağara resimlerinden çok çok daha fazla.

Kaynak:

https://www.sciencenews.org/article/south-african-cave-stone-may-bear-worlds-oldest-drawing


Temmuz ayında astronomlar evrendeki bilinen en parlak cismi keşfettiler. 13 milyar ışık yılı uzaklıktaki kuasar, evren bugünkü yaşının henüz %7’sindeyken ortaya çıkmış. Aslında aynı araştırmacılar 2017 sonunda evren henüz %5 yaşındayken oluşmuş bir kuasar daha bulmuşlardı ancak bu yeni keşif parlaklık bakımından eskisinin çok ötesinde. Keşfedilen kuasarın 1 milyar güneş kütlesine sahip olduğu düşünülüyor.

Kaynak:

https://www.sciencealert.com/brightest-quasar-early-universe-13-billion-light-years-pso-j352-4034-15-3373-p352-15

Nisan ayında Antarktika’daki Neumayer 3. istasyonunda görev yapan Alman araştırmacılar, toprak, gün ışığı ve böcek ilacının olmadığı bir sera sisteminde sebze hasadı yapmayı başardılar. Hava sıcaklığının -20 derece olduğu ortamda yetişen 3 kilo marul, 18 salatalık ve 70 turp, gelecekteki uzay görevlerinde kullanılabilecek yöntemlerin ilk meyvesi oldular.

Kaynak:

https://apnews.com/bb14d1bf3a6143118ba9910b11adb5d8

Başlıca körlük sebeplerinden biri olan yaşa bağlı makula dejenerasyonuna çare bulundu. İngiltere’de gerçekleştirilen deneysel çalışmada, kök hücre terapisi uygulanan tamamen görme kaybına uğramış iki hasta tekrar sağlığına kavuşturuldu. Tedavinin 5 yıl içinde erişilebilir olması bekleniyor.

Kaynak:

https://www.theguardian.com/society/2018/mar/19/doctors-hope-for-blindness-cure-after-restoring-patients-sight

Orak hücreli akdeniz anemisinden sorumlu genin orijini keşfedildi. Her yıl 300 bin çocuğun sahip olarak doğduğu genin, 7300 yıl ve 250 nesil önce Yeşil Sahra’da meydana gelen bir mutasyonun ürünü olduğu anlaşıldı.

Kaynak:

https://www.iflscience.com/health-and-medicine/scientists-have-pinpointed-the-origin-of-sickle-cell-anaemia-to-one-mutation-259-generations-ago/
_________________________________________________________________
Bu videomuzu Ocak ayı ücretli abonelerimiz sayesinde gerçekleştirdik.

Ücretli abonemiz olarak bize destek vermek için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz:
https://www.patreon.com/acikbilim

Teşekkürler (Patreonda kayıtlı isimler kullanılmıştır):
Deniz Kozluklu, Sule Civi, Kaya Gökçe Dinçyürek, Okan Ulas Gezeroglu, Evren Akal, İpek Doğramacı, Yeşim Atalı, Tunç Kuyucu, Mehmet Soylu, Ediz Kırman, Zeynep Kiziltan, Koray Al, Ozgur Bozat, Zeynep Karartı, Tevfik Uyar, Çağrı Yalgın, Gursel Mutlu, Melis Aritman Alp, Cengiz Gokdeniz, Ozgur AGCAKAYA, Evren Aslankaraoğlu, Utku Sakallıoğlu, Arman Sernaz, Berkan Alper Kaya, Cem Karaoguz, Ihsan özyürek, Cenk Altı, Celil Bozkurt, Guven Atbakan, Yang Wen-li, emin gezer, Sifsty, özdemir bayraktaroğlu, Okyman, Arif Akar, Melike Ceren İnan, Gamze, Eren Şener, Evrim Ağacı, Sezer, Can Sürer, Sakine Atila Karaca, fatih karagülle, Cem Ünalan, aerkan, Cem Mergenci, Sertaç Tuncel