NASA’nın Kepler ve Spitzer Uzay Teleskopları’ndan alınan verileri kullanan astronomlar ilk kez bir uzak gezegenin bulut haritasını çıkarmayı başardılar. Şanslı gezegen, Jüpiter’e benzerliğiyle dikkat çeken Kepler-7b oldu.
Kepler 7b, bugüne dek 150 adet uzak gezegenin keşfini sağlayan Kepler teleskobunun ilk keşiflerindendi. Astrophysical Journal Letters’de yayınlanan çalışmanın yazarları olan MIT’den Brice-Olivier Demory ve ekibi gezegenin bulut haritasını çıkarabilmeleri için gezegeni hem Spitzer’den hem de Kepler’den üç yıl gözlediler. Daha önce Spitzer teleskobu aracılığıyla gezegenlerin sıcaklık haritaları çıkarılabiliyordu ancak bu çalışmayla birlikte ilk kez bir uzak gezegenin bulut haritası çıkarılmış oldu.
Kepler teleskobunun temel kabiliyetlerinden birisi görünür ışıktaki değişimleri analiz etmek (Uzak gezegenlerin keşif yöntemlerinden daha önce detaylı bahsetmiştik: Uzak Gezegenler – 1: Orda Bir Gezegen Var Uzakta).
Kepler teleskobu, Kepler-7b’de yapılan görünür ışık gözlemlerinde batı yarımkürede parlak bir bölge tespit etmişti, ancak bu noktanın bulutlardan mı yoksa ısıdan mı kaynaklı olduğunu sadece Kepler verileriyle tespit etmek mümkün değildi. İşte bu noktada Spitzer Teleskobu yardıma koştu. Kızılötesi ölçümler yapabilen Spitzer, sabitlendiği yıldız sisteminde yörüngede dönen gezegenlerin sıcaklıklarını ölçme yetisine sahip. Kepler-7b’nin sıcaklığının 1100 ila 1300 K arasında olduğunu öngören Spitzer bilmeceyi çözmüş oldu. Astronomlar yıldızına 0.06 astronomik birim* gibi yakın bir yörüngede seyreden gezegenin görece soğuk olması ve bu miktarın ölçülen ışığın ısı kaynaklı olmaya yeterli olmamasından, tespit edilen parlak bölgenin yıldızın ışığını yansıtan bulutlardan kaynaklandığı sonucuna vardılar.
Gezegen üzerinde yapılan uzun süreli gözlemler onun çok stabil bir iklime sahip olduğunu ve bulut profilinin değişmediğini gösteriyor.
Uzak gezegen meteorolojisi için ilk adımlardan birisini teşkil eden çalışma çok çeşitli iklimlere sahip gezegenleri öğrenmeye doğru uzanan bir yolun ilk köşe taşını oluşturuyor.
Her neyse… Merak edenler için Kepler-7B’den hava durumu şöyle:
Batı yarımkürede hava yapalı, yüksek irtifada bulutlarla kaplı. Doğu yarımkürede ise hava açık ve güneşli…
Açık Bilim, Kepler 7B’den hava durumunu sundu.
Kaynaklar:
1. Science Daily, http://www.sciencedaily.com/releases/2013/09/130930210823.htm
* 1 astronomik birim = Güneş ve Dünya arasındaki mesafe
Yorum Ekle